Şike yasa değişikliği tasarısı Meclis'te

GAZETE HABERTÜRK/ POLEMİK

GÜLİN YILDIRIMKAYA

gulinyildirimkaya@haberturk.com

AK Parti, CHP, MHP ve BDP Grup Başkanvekillerinin ortak imzasıyla Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanunda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifi TBMM Başkanlığı’na sunuldu, Şimdi gözler Meclis’te. AK Parti Grup Başkanvekili Nurettin Canikli, CHP Grup Başkanvekili Emine Ülker Tarhan, MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır ve BDP Grup Başkanvekili Hasip Kaplan tarafından TBMM Başkanlığı’na sunulan teklif, sporda şike ve teşvik cezalarının indirilmesini öngörüyor. Şike soruşturmasını doğrudan etkileyecek yasa değişikliği teklifini dört parti Meclis’e sundu.

Dört partinin mutabakata vardığı teklifte 11. maddenin değişmesi ön görülüyor. Yeni teklif yasalaşırsa, 11. maddede yer alan ve maçların sonucunu etkileyen, başkalarına kazanç ve menfaat sağlayan kişilerin 12 yıla kadar olan hapis cezaları 1 yıldan 3 yıla kadar indirilecek. Şike yapanların cezalarına indirim öngören yasa değişiklik teklifinin yanı sıra spor kulübü üyeleri ve başkanları şeklinde olan madde genişletilerek suça giren kişiler arasına menajerler, sporcular, sporcuların yöneticiliğini yapanlar da ceza kapsamı içerisine girecek. Yasak maddeyi müsabakalara sokan kişilerin cezaları önemli oranda artırılacak.

Spor müsabakalarında ırkçı tezahüratlar yapanların cezaları da önemli oranda artacak. Soruşturma ve kovuşturma evresinde cumhuriyet savcısı talep ederse veya mahkeme karar verirse soruşturulan kulüp başkanları ve yöneticilerin unvanları soruşturma devam ederken bile ellerinden alınacak. Bu teklifin önümüzdeki günlerde Meclis Genel Kurulu’na gelmesi bekleniyor. Teklif yasalaşırsa soruşturmanın seyrini değiştirebilecek. Türk sporu için iyi mi olacak yoksa kötü mü? Zamanlama doğru mu yoksa yanlış mı? Konunun uzmanlarına sorduk, işte farklı görüşler...

'Yararlı bir değişiklik ama zamanlama yanlış'

Spor Hukuku Enstitüsü Genel Sekreter Yrd. Av. HÜSEYİN ALPAY KÖSE

BU teklif kısaca “Belirli bir spor müsabakasının sonucunu etkilemek amacıyla bir başkasına kazanç veya sair menfaat temin eden kişi, beş yıldan on iki yıla kadar hapis” olan maddesinin, “bir yıldan üç yıla kadar” olarak değiştirilmesini içeriyor. Bu hemen akıllara verilecek muhtemel cezaların erteleme veya paraya çevrilme şekline dönüşeceğini getirse de, kanun teklifinde verilen cezaların paraya çevrilemeyeceği ve ertelenemeyeceği hükmünün de eklenmesi istendiğinden bunun mümkün olmadığı anlaşılıyor.

Bu maddenin (b) bendine eklenen madde ise aslına bakılırsa çok önemli. Bu fıkra ile ceza da yapılan artırımların kimleri etkileyeceği belirtiliyor ve önceden sadece kulüp başkan ve yöneticileri etkilenirken değişiklikle federasyon ve spor alanında iştigal eden tüzel kişiliklerin başkan ve yöneticileri ayrıca teknik ve idari yöneticiler ile kulüp ve sporcu menajer ve temsilcileri de artırım kapsamına alınıyor. Göze çarpan önemli bir değişiklik ise bir suç işleme kararının icrası sırasında birden fazla suç işlenirse bunların tek suç gibi tek cezaya çarptırılması. Ancak bu durumda ceza yarı oranından üç katına kadar çıkarılabilecek. Bu durumda basit bir hesapla bir kulüp başkanı işlediği birden fazla şike suçundan dolayı 13,5 yıla kadar ceza ile yargılanabilecektir ki, bu aslında şu anda kanunda öngörülen cezanın çok da hafifletilmediğini gösteriyor. Diğer bir değişiklik ise soruşturma konusu olan kişilerin federasyon ve kulüplerde ki görevlerinden el çektirileceği hükmü. Burada bir takdir yetkisinden ziyade bir kesinlik olgusu hâkim zira maddede “yasaklanmasına karar verilir” hükmü var. Aslına bakılırsa bu düzenleme kanununun bir miktar spor hukuku alanına girmesi anlamını taşıyor, zira sportif cezaların verilmesi ancak spor yargısının konusu olmalı.

Bunların dışındaki değişiklikler ise genelde seyircilere verilen cezaların hafifletilmesine ilişkin. Belirtmek gerekmekte ki bu teklifin kulüpler birliği vakfının teklifi ile uzaktan yakından hiçbir alakası bulunmamaktadır. Vakfın teklifinin aksine, özenli ve genel hukuk prensiplerine uyumlu bir çalışma olarak nitelemek mümkün. Şu an yürürlükte olan kanundaki cezaların genel ceza hukukuna göre aykırı olarak yüksek olduğu bilinen bir gerçek. Hazırlanan teklif, bu cezaları daha makul ölçülere indirirken kanunun genel amacından da fazla sapma yapmayarak kanunun ruhuna ve lafzına uygunluk teşkil ediyor. Bu değişiklik yararlıdır, ancak soruşturma sürerken olması toplumda kişilere özel değişiklik yapılıyor imajı uyandırabilir. Yani daha önce veya sonra yapılmalı idi.

Eski TFF Yöneticisi Av. KEMAL KAPULLUOĞLU

‘Türk sporu için iyi olacak keşke tamamen kaldırılsaydı!’

TÜRK sporu adına iyi mi olacak yoksa kötü mü, mevcut duruma göre tabii ki daha iyi olacak. Bugüne kadar öngörülen cezalar çok ağırdı ama keşke tamamen kaldırılsaydı bu yasa. Sportif ceza dışında Ceza Kanunu anlamında ceza öngörülmemiş olsaydı. Benim bildiğim kadarıyla bu anlamda benzer uygulama sadece Bulgaristan ve İspanya’da var. Orada da çok düşük, 6 ay civarında ceza veriliyor. Bahis oyunlarıyla maç sonuçlarını manipüle etmek gibi konular için de dolandırıcılıktan dava açılıyor. Şike diye bir suç yok dünyada. Ama mevcut müeyyidelerin hafifletilmesi olumlu bir girişim, yasa kaldırılmasa da buna da şükür diyoruz. Uluslararası standartlara kavuşuyoruz, herkesin sevinmesi lazım.

Beşiktaş Divan Kurulu Üyesi Av. ALİ RIZA DİZDAR

‘Eksik ama yararlı...’

ÖNCELİKLE ceza-adalet sisteminin düzeltilmesi bakımından doğru bir girişim. Yani cezaların aşırı biçimde fazlalığı kamunun vicdanını yaraladığı gibi adil bir ceza sistemi yoktu ben baştan beri bunu söylüyordum. Birincisi bu. İkincisi bu bireyler için çıkarılmış bir yasa değil. Bütün toplumu ilgilendiren bir yasa. Bu yasanın içindeki bu düzensizlik ortadan kalkmakla birlikte, bu yasanın değiştirilmesi hiçbir zaman söz konusu olamaz. Ancak, daha da kucaklayıcı bir yasanın beklentisi içindeyim ben.

Meclis Araştırma Komisyonu’nun hazırlamış olduğu sporda şiddetle ilgili çalışmaların daha kapsamlı olduğunu, çünkü sporda şiddetin engellenmesinin sadece şike ve teşbihten ibaret değil, daha da geniş bir alana yayılması gerekliliği. Bu bakımdan şu anda sadece adaletle ilgisini sağlamak için bir revizyona gidilmiş. Onun dışında gelecekte, spor kulüplerindeki yöneticiler için de getirilen bir idari tedbir kararı var, doğru. Yani bu bakımdan da, bu kanun doğrudur. Yani geriye doğru bakıldığı zaman.

Bundan sonra böyle bir soruşturma getirildiği anda, hâkim kararıyla kısıtlama getiriliyordu geçmişte unutulmuştu bu, bunun konulması doğru. Türk sporu için mi iyi olacak? Bakınız altını üstünü çizerek söylüyorum bu futbolla ilgili bir yasa değil. Bu spor hukukuyla ilgili sporla ilgili bir yasa. O bakımdan bu yasadaki halihazırda ben, bu yasada eksiklikler yanlışlıklar görüyorum. Ama onun da daha sonradan çıkacak olan daha geniş kapsamlı illegal örgütlenmeleri ve illegaliteyi ortadan kaldıracak bir yasanın çıkabileceğine inanıyorum. Meclis Araştırma Komisyonu’nun bir çalışması vardı, o da çıkmalı çünkü, bu sadece şikeyle ilgili bir yasa değil daha başka şeyler de var Türk sporunda. Kesinlikle birilerini kurtarma meselesi değil bu girişim. Üst sınırın çarpanları çok yükseltildi yani kimseyi hapisten çıkarmaya yaramayacak.

'Hapistekileri çıkarmak için hazırlanmış bir yasa, doğru değil'

Spor Hukukçusu Av. UĞUR MUTLU

YASAYI detaylı inceledim, içeriği itibarıyla çok kapsamlı değişiklikler öngörülmemiş. Yapılması istenen cezalarda bir indirim söz konusu. Ama şahsi olarak, bir hukukçu olarak kanaatim yasalar böyle yasa koyucu tarafından yap boz tahtasına çevrilmemeli, bu doğru bir şey değil. Gelinen durum itibarıyla burada halihazırda devam eden soruşturma var ve içerideki isimleri çıkarmak için yapılan bir yasa tasarısı olduğu açık.

Yasalar, haddinden fazla ağır cezalar öngörüyordu, tamam bunu kabul ediyorum. Ama mevcut durumu göz önüne alıp yasa değişikliğine gitmek, yasa koyucunun bu konuda biraz ciddiyetsiz olduğu kanaatini uyandırıyor. Hem kamuoyunda hem de hukukçular arasında. Ben bu nedenle doğru bir girişim olduğunu düşünmüyorum. Değişiklik teklifi doğru değil. Bu konu kamuoyunda tartışılmalı ve bu şekilde bir yasa tasarısı haline gelmeliydi belki de. Kulüpler Birliği bir yasa tasarısı hazırladı, hemen Meclis’e gitti. Bir suçun cezasını 12 yıldan 1 ila 3 yıla indirmek çok gayriciddi bir yaklaşım. Cezalar fazlaydı ama bu kadar ciddi bir değişim doğru değil. Hukuki olarak da doğru değil, yasa yapma mantığı açısından da doğru değil.

HABERTURK Gazetesi Spor Yazarı ATİLLA TÜRKER

‘Bu değişiklikle herkes kurtulur, şimdiden geçmiş olsun!’

15 gün önce “6222 sayılı şike yasası değişecek. Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde imzalar toplanmaya başlandı bile... Hapis cezası kalkacak, para cezası gelecek. Bu değişiklik 1 aya kalmaz gerçekleşir” dediğimizde pek çok kişi “Yok artık” demişti. Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç dün açıkladı, evet yasa değişikliği için imzalar toplanmaya başlandı. Ama Kılıç şunu da belirtti: Cezalarda indirim olabilir ama hapis cezasının kalkmaması gerekiyor. Kılıç, net konuşan bir isim... Ama ben daha net bir yaklaşım göstereyim: Daha düne kadar “Bu yasa değişmez” deniliyordu... Şimdi değişecek deniliyor. Haliyle yarınlarda hapis cezası da para cezasına dönüşür. Politika bu tabii... Hesaplar ince yapılıyor. Adımlar dikkatli atılıyor. Halil Özer bir süre önce yazdı, iddianame önümüzdeki günlerde açıklansa bile bu sezon içinde küme düşme olmayacak. Ne zaman olacak peki? Süper Lig bittikten sonra... Yani mayıs ayının ikinci yarısında...

Sonra ne olacak? Düşürülen takımlar, haliyle Tahkim Kurulu’na başvuracak. İşte olayın püf noktası burada... Tahkim Kurulu ne yapacak! Kurulun önünde 2 şık var... Ya ilgili takımların küme düşürülme kararını onaylayacak, ya da bir süre önce verdiği kararlar paralelinde “Adli yargı sürecini bekleyelim” diyecek. Adli yargı ne kadar sürer? Asgari 3 yıl... Peki Tahkim Kurulu bu şekilde bir karar verebilir mi? Tabii ki verebilir... O zaman... Şimdiden geçmiş olsun! Herkes kurtulur. Şaşırmayın bu gelişmelere... Neler olmuyor bu güzelim memleketimizde...